Inflammatoire darmziekten (IBD) zijn niet ongewoon bij kinderen. De incidentie en prevalentie neemt toe. Dr. Assaad Salame, gastro-intestinale kinderarts die net is toegetreden tot het Basiliek Ziekenhuis, pleit voor een vroegtijdige en aangepaste behandeling, met een goede kennis van de ziekten door het grote publiek, en in samenwerking met de behandelend arts, kinderarts, gastro-intestinale kinderarts, diëtist en psycholoog.
Dr. Salameh: “Bijna 25% van de patiënten met IBD worden gediagnosticeerd voor de leeftijd van 20 jaar. De incidentie en prevalentie van deze ziekten zijn aanzienlijk toegenomen in de afgelopen jaren over de hele wereld, ook bij kinderen en adolescenten. Het aantal nam toe van 2 tot 5/100.000 kinderen per jaar, met vooral de ziekte van Crohn, meer dan colitis ulcerosa (CU). Crohn treft vooral jongens terwijl CU meer meisjes treft.”
Etiologie nog onduidelijk
Er is veel vooruitgang geboekt in het begrijpen van IBD in de afgelopen jaren, maar de etiologie blijft echter onduidelijk. “Genetische aanleg speelt een belangrijke rol. Hier komen uitlokkende factoren bij zoals een infectie, toxische stoffen of ook nog de darmflora, hetgeen vervolgens leidt tot een abnormale immuunrespons op het niveau van de intestinale mucosa, wat afgifte van darmontstekingsmediatoren veroorzaakt, en dus diarree. Maar we kennen nog niet het hele mechanisme“, zegt Assaad Salameh.
Verschillende eerste tekenen
De eerste tekenen van de ziekte van Crohn en CU zijn niet hetzelfde. “Enkele eerste symptomen van Crohn komen vaker voor bij kinderen dan bij volwassenen, zoals gewichtsverlies, koorts en laesies in de anale marge, terwijl de belangrijkste teken van CU rectaal bloeden is. Andere symptomen van Crohn omvatten recidiverende buikpijn in 60% van de gevallen, diarree bij 50 tot 70% van de gevallen, en een staturo-ponderale groeivertraging in bijna 30% van de patiënten“, zegt de gastro-pediater.
Aangepaste zorg is nodig
Het is uiterst belangrijk, volgens dr. Salameh, om het kind of adolescent passend te behandelen, met een gastro-kinderarts, en op multidisciplinaire wijze (diëtist, psycholoog, …). Immers, bij adolescenten kan een groeivertraging en vertraagde puberteit de basis vormen van problemen met het zelfbeeld en sociaal isolement. Bovendien kunnen overbeschermende ouders soms leiden tot een gebrek aan therapietrouw.
Opvolgen op andere vlakken
“Afgezien van gastro-intestinale symptomen, moet men de patiënten met Crohn opvolgen op andere vlakken, en uitkijken voor aandoeningen van het oog, de huid, de lever of de botten”, zegt Assaad Salameh. “Deze kinderen zijn vaak ondervoed en lijden daarom aan osteopenie met vitamine D-, calcium- en ijzerdeficiëntie, vandaar het belang van supplementen, na het maken van de diagnose.”
Endoscopie: de gouden standaard
“De eerste overweging die moet worden gemaakt in geval van vermoedelijke IBD is een bloedonderzoek, op zoek naar bloedziekten, leverproblemen, vitaminetekorten, inflammatoire syndroom bij de ziekte van Crohn, en een aantal markers (hoge ASCA voor Crohn en hoge ANCA voor CU). Daarna wordt de abdominale echografie – zeer interessant tijdens de opvolging- steeds meer gebruikt, maar de gouden standaard blijft een hoge en lage endoscopie, die bij kinderen altijd onder sedatie wordt uitgevoerd“, zegt Dr Salameh.
Behandeling
Het doel van de behandeling is om permanente remissie te bekomen, waardoor de groei, puberteit en een zo normaal dagelijks leven mogelijk, met de minst agressieve behandeling mogelijk. De keuze van de behandeling is afhankelijk van de voedingstoestand van kinderen, hun leeftijd, de aard en omvang van de ontstekingshaarden, de duur en modus en de wijze van ontwikkeling van de ziekte en van de eerdere behandeling .
Afhankelijk van de ziekte, zal de therapeutische strategie verschillen. “Bij kinderen met de ziekte van Crohn is nutritionele ondersteuning van essentieel belang. Het heeft een tweeledig doel: het voorkomen of verhelpen van het tekort aan energie en de specifieke voedingstekorten, en een effectief alternatief vormen voor corticotherapie. Het laten rusten van de darmen gedurende 8 weken met een polymeer elementair dieet (Modulen®) is doeltreffend gebleken. Het heeft de voorkeur als het kind het accepteert. Azathioprine (Imuran), een immunosuppressor, moet worden gestart als onderhoudsbehandeling. Bovendien kunnen corticosteroïden (2 mg/kg) worden toegediend in geval van opstoten of terugval. En als dit arsenaal niet genoeg is, moet men overgaan tot een anti-TNF biologische therapie“, legt de gastro-kinderarts uit.
“Voor UC daarentegen is het nuttig om te beginnen met mesalazine, samen met corticosteroïden indien nodig. Immunosuppressoren komen er daarna enkel bij als dat nodig is, en als dit niet lukt, zal biologische therapie worden aangeboden“, besluit dr. Salameh.
