De rol van fysieke activiteit in de behandeling van chronische ziekten wordt steeds meer erkend. Lichamelijke activiteit onderhouden leidt indirect tot een verlaging van de sterfte van patiënten met meerdere aandoeningen, terwijl lichamelijke inactiviteit een belangrijke voorspeller is van het risico op een ziekenhuis-heropname. Het wordt geassocieerd met een hogere mortaliteit bij ouderen en patiënten met chronische obstructieve longziekte (COPD).
Met de leeftijd, neemt de adaptieve capaciteit geleidelijk af, waardoor ouderen kwetsbaarder maakt en hun autonomie vermindert. Hun deelname aan het maatschappelijke leven wordt beperkt als gevolg van de geleidelijke daling van de fysieke activiteit.
Belangrijke gebeurtenissen in het leven, zoals ziekenhuisopnames en operaties kunnen hun status en de activiteiten van het dagelijks leven verder in gevaar brengen.
Bij COPD zijn er drie elementen die patiënten, hun families en hun gemeenschap sensibiliseren: gezondheidsgerelateerde levenskwaliteit, de frequentie van ziekenhuisopnamen en natuurlijk de mortaliteit.
Wat het gebruik van gezondheidszorg betreft, een longitudinale analyse van meer dan 5 jaar bij COPD-patiënten toonde aan dat de wijziging van de fysische activiteit gedurende de eerste 2 jaren een significante voorspeller was voor hospitalisaties 3 jaar later: degenen zonder regelmatige fysieke activiteit, degenen met een laag niveau van lichamelijke activiteit of mensen die hun lichamelijke activiteit hebben verminderd, hadden meer kans om te worden opgenomen in het ziekenhuis dan mensen met hogere niveaus van lichamelijke activiteit.
We weten ook dat er vaak sterke associaties bestaan tussen lage niveaus van fysieke activiteit en sterfte.
Longrevalidatie vormt een essentieel onderdeel van de zorg voor chronische longziekte.
Deze niet-farmacologische benadering biedt patiënten – -met name met COPD – een aanmerkelijke verbetering van de levenskwaliteit (verminderde dyspnoe, verbeterde inspanningstolerantie, minder exacerbaties en autonomievergroting.)
Met een jarenlange ervaring in longrevalidatie, heeft het chirurgisch team twee jaar geleden een perioperatieve revalidatieprogramma geïnitieerd bij patiënten die nood hadden aan thoracale chirurgie.
Over de operatie is geweten dat de spieratrofie verergert door chirurgische stress, wat ernstige of fatale complicaties kan veroorzaken, zoals het geval is bij patiënten die chirurgische procedures ondergaan dichtbij het diafragma.
Deze handeling brengt vaak een vermindering van de longcapaciteit met zich mee.
De patiënt proactief begeleiden (met name bij het stoppen met roken) zowel preoperatief als postoperatief, zorgt voor een substantiële winst in postoperatieve evolutie, maximaal herstel van de fysieke functie en het herstel van de sociale en familiale activiteiten.
Om dit beter te illustreren vindt u hier een voorbeeld:
“Voorbeeld van fysio-behandeling bij een vrouw van 81 jaar …”
Myers J, Prakash M, Froelicher V, et al. Exercise capacity and mortality among men referred for exercise testing. N Engl J Med 2002; 346: 793–801.
Waschki B, Kirsten A, Holz O, et al. Physical activity is the strongest predictor of all-cause mortality in patients with COPD. Chest 2011; 140: 331–342.
Hoogeboom TJ, Dronkers JJ, et al. Merits of exercise therapy before and after major surgery. Curr Opin Anaesthesiol. 2014 Apr;27(2):161-6.
López-García A, Souto-Camba S, et al. Effects of a muscular training program on Chronic Obstructive Pulmonary Disease patients with moderate or severe exacerbation antecedents. Eur J Phys Rehabil Med. 2014 Sep 5.
Illustratie Fontalvie
Dr. P. Wulleman – CHIREC –Ziekenhuis Eigenbrakel-Waterloo
