Na de carnavalvakantie wist men op de dienst Oncologie in de site in Braine-l’Alleud dat covid-19 er zat aan te komen. Dr. Claire Wachters, diensthoofd Oncologie in het Ziekenhuis Braine l’Alleud-Waterloo herinnert het zich alsof het gisteren was.
“We kregen telefoontjes van onze patiënten die zich zorgen maakten over familieleden die besmet konden zijn, die in het noorden van Italië gingen skiën. Maar we hadden nog geen idee hoe groot het probleem zou worden”, zegt dr. Claire Wachters. “Onze infectieziektespecialisten hielden ons gelukkig op de hoogte van de situatie en we begrepen al snel dat het ingewikkeld zou worden.”
De meeste patiënten op de afdeling hebben een verhoogd risico vanwege de immuniteit die aangetast wordt door de ziekte en ook door de behandelingen. Op dat ogenblik is het nog niet bekend wat een Lancet-studie eind mei zal aantonen, namelijk dat het sterftecijfer of het aantal acute gevallen stijgt tot 13% en 26% van de oncologische patiënten, slechts drie weken na de covid-infectie.
“Maar we voelden de dreiging. Oncologen hebben een lange traditie van communicatie met collega’s uit verschillende landen. Omdat sommige vormen van kanker zeer zeldzaam zijn en bepaalde combinaties van geneesmiddelen niet overal verkrijgbaar zijn. In dit geval hebben onze Italiaanse en Franse collega’s ons gewaarschuwd, waardoor we snel tot actie konden overgaan. Veel patiënten maakten zich zorgen, maar we probeerden hen gerust te stellen zodat ze adequaat konden worden behandeld met zo min mogelijk risico.”
Onderzoeken via Whatsapp
Op 14 maart werd het noodplan ingeschakeld en werden ingrepen uitgesteld en consultaties opgeschort. “Ons geluk is dat onze dienst geïsoleerd is van de rest van het ziekenhuis. Daarom konden onze patiënten via een specifieke route het ziekenhuis binnenkomen. We hebben bepaalde raadplegingen laten doorgaan omdat ze echt niet uitgesteld konden worden. We hebben tientallen uren aan de telefoon doorgebracht om de situatie van patiënten te evalueren. Het zijn geen ideale omstandigheden om een kankerpatiënt te helpen, zonder fysiek contact, zowel diagnostisch als menselijk, het was ontzettend moeilijk.”
De patiënten werden getest bij de ingang, door een verpleegkundige, en uiteindelijk hadden we niet meer dan vijf met covid-19 besmette patiënten.
“We hebben onze werkschema’s aangepast en onze praktijk door de ziekte te includeren op het MOC. Enerzijds is er het risico dat gepaard gaat met chemotherapie in de context van Covid en anderzijds het risico op verergering of recidieven van de ziekte. We hebben onze handelswijze elke dag aangepast op basis van wetenschappelijke informatie en richtlijnen van de overheid. Ik ben mijn team erg dankbaar, een team dat zich voortdurend heeft aangepast en ingezet.”
Nefaste isolering
Op het ASCO-congres begin januari werden een aantal richtlijnen gegeven, maar op het terrein moet je je aan elke patiënt aanpassen in functie van alle gegevens. En je moet je ook aanpassen aan de gevoeligheden van patiënten. “Sommige patiënten leden enorm door de isolering. Kanker hebben en chemotherapie volgen is al ontzettend zwaar, maar als je het alleen moet doen, zonder familie en zonder vrienden, dan is het nog moeilijker. Je moet goed kunnen luisteren en tussen de lijnen kunnen lezen om te begrijpen wat de patiënt echt wilt, vooral in palliatieve fasen, je moet met een masker en zonder naasten de patiënt zo goed mogelijk opvangen met alle empathie die nodig is in onze discipline.”
“We gaan nog moeilijke maanden tegemoet. De opsporing stond drie maanden stil en ik weet niet of dat tot een verhoogde mortaliteit zal leiden. Maar we stellen wel vast dat patiënten later naar het ziekenhuis komen, met al veel pijn en met ziektestadia die je normaal bijna niet ziet bij de eerste consultaties. Wat drie maanden geleden niet dringend was, is dat nu wel. Ik hoop dat al het personeel snel weer voltijds aan de slag kan. Dat is iets waar ik van wakker lig.”
Frédéric Soumois
> Meer info over het departement Oncologie van Chirec
> Lees ook:
