De psychiatrie daagt elke dualistische visie op lichaam en geest uit, ze getuigt van de productie van de geest door het lichaam en de incarnatie van de geest in het lichaam. Ze is psychosomatisch.
Bij een depressie bevriest het lichaam, het wordt zwaarder door een getroffen, dwalende ziel. Bij een psychose wordt het lichaam gevangen in het net van een delirium en patiënten met anorexia nervosa zie hun lichaam in de vervormende spiegel van hun leed. Alcoholici en drugsverslaafden proberen hun geest te doven, maar vallen daarbij hun lichaam aan met giftige stoffen.
“Onze patiënten vertellen ons vaak over hun lichaam. We horen hun discours en plaatsen het in de context van de geschiedenis van de patiënt, zonder onze rol als gezondheidsteam en de medische gegevens waarover we beschikken uit het oog te verliezen”, zo zeggen dr. Rodolphe Van Wijnendaele en dr. Mathieu Le Quément, psychiaters in het Sint-Anna Sint-Remi Ziekenhuis.
Een gereduceerde levensverwachting
Patiënten met psychiatrische problemen hebben een kortere levensverwachting van tien tot vijftien jaar. “Dit fenomeen kan op verschillende manieren worden verklaard: veel van onze patiënten roken, drinken te veel of bewegen niet voldoende. Ze kunnen ook risicovol gedrag vertonen of moeilijker toegang hebben tot zorg. Soms worden ze gestigmatiseerd en worden hun klachten niet gehoord. Ten slotte hebben psychotrope geneesmiddelen veel nevenwerkingen. Een ziekenhuisopname is dan ook een gelegenheid om een onderbroken medische follow-up, een bilan en screeningsonderzoeken uit te voeren. Het is noodzakelijk om aandacht te besteden aan het lichaam, om verder te kijken dan de psychische problemen om een eventuele anomalie te lokaliseren die op een organisch probleem kan wijzen. Een complexe taak waar we telkens weer werk van maken.”
Een goede follow-up
Het gebruik van geneesmiddelen is vaak onvermijdelijk bij patiënten die psychisch lijden. Helaas hebben deze behandelingen veel bijwerkingen. Soms zijn die goed gekend (metabole stoornissen, extrapiramidale syndromen, leverpijn of niet-alcoholische leversteatose, … ..) maar vaak is dat niet het geval of worden ze onvoldoende gevolgd (REM behavioral disorders, hyponatriëmie, stollingsstoornissen bij SSRI, … .). Zorgvuldige follow-up en de voorzichtige introductie van behandelingen moet daarom de regel zijn. Samenwerking met ‘somatische’ collega’s en een efficiënt technisch platform is een grote troef voor hoogwaardige psychiatrische zorg.
Bovendien leiden de evolutie van de leeftijdspiramide en het onvoldoende aanbod van zorg in de psychogeriatrie ons vaak tot de opname van oudere patiënten. Toegang tot effectieve somatische zorg, het zoeken naar comorbiditeiten en een ‘primum non nocere’ beleid voor farmacologische behandeling is nog belangrijker bij oudere dan bij jongere patiënten.
Shiatsu-sessies
“Het lichaam is niet alleen de plaats waar de symptomen tot uitdrukking komen. Het is ook een mogelijke plaats van welzijn, om te ontsnappen aan angst en lijden. We bieden patiënten ontspanning en osteopathie sessies aan die georganiseerd worden door onze fysiotherapeuten.” En shiatsu-sessies worden ook georganiseerd door de Yoseido School van Brussel.
Het psychische met het somatische
Patiënten nemen tijdens een verblijf in de psychiatrie afstand van een dagelijks leven dat te ingewikkeld of onmogelijk is geworden. Met de hulp van het gezondheidsteam kunnen ze een project bouwen dat betekenis geeft aan momenten in het leven die soms betekenisloos zijn.
De opvang van psychiatrische patiënten in een algemeen ziekenhuis maakt het mogelijk om psychiatrische pathologie en de gevolgen ervan voor de lichamelijke gezondheid van patiënten te behandelen. De verbinding van het psychische en het somatische is vandaag een terrein van vooruitgang en onderzoek in de geneeskunde én in de psychiatrie.
Dr. Matthieu Lequément, psychiater, Sint-Anna Sint-Remi Ziekenhuis
Dr Rodolphe Van Wijnendaele, psychiater, Sint-Anna Sint-Remi Ziekenhuis
De raadplegingen Psychiatrie zijn beschikbaar op al de CHIREC-sites, op afspraak. Het Sint-Anna Sint-Remi Ziekenhuis beschikt over een dienst Psychiatrie, die zowel een klassieke hospitalisatiedienst als een dagopname aanbiedt.
> Meer info
