Toen professor Christian Raftopoulos, voormalig hoofd en oprichter van de afdeling neurochirurgie van Cliniques Saint-Luc, bij de Chirec-ziekenhuisgroep kwam werken, was een van zijn doelen om de ziekenhuizen met zijn expertise op het gebied van DBS (Deep Brain Stimulation) te verrijken. Nu de ziekenhuisgroep de goedkeuring van het Riziv kreeg om deze ingrepen uit te voeren, werkt de professor de ingrepen in het Delta Ziekenhuis, in samenwerking met een multidisciplinair team, met onder meer dr. Julien Cremers.
“Deze innovatie maakt deel uit van de uitbouw van verschillende multidisciplinaire klinieken binnen het departement Neurowetenschappen, waaronder de kliniek Abnormale Bewegingen die vorig jaar van start ging met dr. Julien Cremers. Neurochirurgie was een van de ontbrekende schakels in de disciplines die essentieel zijn (neurologen, radiologen, neuropsychologen, fysiotherapeuten) voor de behandelingen. Die schakel is er nu”, zo zeggen dr. Mathieu Vokaer, hoofd van de afdeling Neurowetenschappen, en prof. Frédéric Collignon, diensthoofd Neurochirurgie van de Chirec-ziekenhuisgroep.
Indicaties
“Wanneer patiënten resistentie of intolerantie ontwikkelen voor geneesmiddelen, ervaren ze een verlies aan onafhankelijkheid, ongemak door tremor en pijn door stijfheid, enzovoort, hoewel ze cognitief vaak nog goed zijn. DBS kan in dat geval sommige patiënten helpen”, zegt dr. Vokaer.
DBS wordt vooral gebruikt voor de idiopathische ziekte van Parkinson, maar kan ook met succes gebruikt worden voor essentiële tremor, dystonie, epilepsie en obsessieve compulsieve stoornissen.
“Wat abnormale bewegingen betreft, is een goede kandidaat voor DPS een patiënt die de ziekte al minstens vijf jaar heeft met motorische schommelingen en tremor, een patiënt die niet lijdt aan een psychiatrische stoornis en die goed reageert op Levo-dopa maar er resistentie tegen ontwikkelt”, zegt dr. Julien Cremers, neuroloog en hoofd van de Kliniek voor abnormale bewegingen.
Chirurgische procedure
Professor Raftopoulos legt de chirurgische procedure in detail uit. “Eerst moeten we op basis van de NMR-beelden het doelwit definiëren, d.w.z. bij de ziekte van Parkinson de nucleus subthalamicus, evenals de ingangspunten op het oppervlak van de hersenschors. De patiënt gaat vervolgens naar de operatiekamer en wordt verdoofd. Er wordt dan een frame op het hoofd van de patiënt geplaatst waaraan een soort doos kan worden bevestigd om de stereotactische punten in de ruimte binnen de schedel te identificeren. Vervolgens voeren we een 3D-fluoroscopie uit, waarvan de beelden naar een pc worden gestuurd waar alle beelden worden samengevoegd om de stereotactische coördinaten van de doelen en ingangspunten te verkrijgen.”
“Tot slot kan het stereotactische frame worden geïnstalleerd, waarin de berekende coördinaten worden ingevoerd. De uiteindelijke elektroden worden dan in de hersenen geplaatst. Het enige dat overblijft is het ondertunnelen van de twee elektroden, het sluiten en verwijderen van het frame, waarna een nieuwe 3D fluoroscopie wordt uitgevoerd“, vervolgt de neurochirurg, die er op wijst dat er zoals bij elke chirurgische ingreep risico’s zijn: het risico op bloeding per traject bedraagt minder dan 0,5% en het risico op infectie tussen de 2 en 5%.
Wat zijn de resultaten van de ingreep?
“De patiënt moet een foto van zichzelf maken als hij op zijn best is. De DBS moet hem een vergelijkbaar resultaat bieden“, zegt dr. Cremers. “In principe is de procedure heel doeltreffend bij patiënten met ernstige tremor, aanzienlijke motorische schommelingen of veel geïnduceerde dyskinesie.”
Maar DBS lost niet alle problemen op. “Patiënten met ernstige evenwichtsproblemen, uitgesproken dysartrie, aanzienlijke dysfagie of ernstige cognitieve problemen zullen met DPS geen verbetering van de symptomen zien”, aldus de neuroloog.
Verwijzing via huisartsen
“Huisartsen die patiënten met abnormale bewegingen zien, kunnen hen naar ons doorverwijzen voor een consult. We kunnen dan een precieze diagnose stellen, de behandeling optimaliseren en bepalen of ze in aanmerking komen voor DBS. Als dat zo is, kunnen we hen in het Delta Ziekenhuis opereren”, besluit dr. Vokaer.
