Poppen, elektrische wagentjes, verduidelijkende filmpjes, tablets, ‘ludieke’ verpleegkundigen, preoperatieve circuits, … de ziekenhuizen van de Chirec-groep helpen ziekenhuispatiëntjes op verschillende manieren om hun angst en die van hun ouders te verminderen.
Voor een kind is een ziekenhuisverblijf niet altijd gemakkelijk. Soms is het onbekend terrein terwijl het voor andere kinderen onaangename herinneringen oproept. De opname, een ingreep en het wachten kan kleine patiëntjes angstig maken.
Preoperatieve angst verwijst naar het fysieke en psychologische ongemak dat kinderen, volwassenen en ouderen kunnen ervaren bij een chirurgische ingreep. Recente studies bij kinderen en volwassenen toonden aan dat significante niveaus van preoperatieve angst het risico op postoperatieve complicaties en het optreden van postoperatieve emotionele en gedragsstoornissen verhogen. Aanzienlijke preoperatieve angst was bovendien gecorreleerd met hogere pijnscores.
Wat doen om het kind minder angstig te maken?
Informatie, afleiding en hypnose zijn niet-medicamenteuze manieren om angst te verminderen. De patiënt en zijn ouders komen meer ontspannen aan in het ziekenhuis, wat de hele ervaring positief kan beïnvloeden en het comfort na de ingreep kan verbeteren.
Sint-Anna Sint-Remi Ziekenhuis: een preoperatief circuit
Om kindjes te helpen bij hun ziekenhuisverblijf werd er in het Sint-Anna Sint-Remi Ziekenhuis een preoperatief circuit bedacht, een circuit waarin het kind de held is die begeleid wordt door zijn ouders.
Een verpleegkundige verwelkomt ze, begeleidt ze, brengt de verdovende crème aan voor de bloedtest en geeft het kind een aantal tools (een tablet, toverstok, verhalen en andere). Naarmate het kind meer ‘reist’, ontmoet hij verschillende mensen: de kinderarts zorgt ervoor dat hij klaar is voor de operatie, de verpleegkundigen en andere zorgverstrekkers en soms de anesthesiologen die hem welkom heten op hun afdeling.
In de spelfase wordt het kindje gevraagd, maar niet verplicht, om zijn parcours te imiteren met Playmobil, en of om doktertje spelen en een pop te opereren.
Voor het zorgteam is dit preoperatieve circuit een moment van ontmoeting en van luisteren om het kind en zijn ouders beter te leren kennen en te begrijpen. Luisteren naar wat hen geruststelt, levert informatie op maat van het kind op en helpt bij het anticiperen op de terugkeer na de ziekenhuisopname. Het circuit vindt elke vrijdag plaats op afspraak.
Delta Ziekenhuis: een multidisciplinaire aanpak van start tot finish
De aanpak begint al bij de consultatie bij de chirurg. Die geeft het kind en zijn ouders een speciaal paspoort met verschillende documenten: praktische informatie, advies en tips, en ook een uitnodiging om deel te nemen aan het ‘avontuur’ in het ziekenhuis.
Op woensdagmiddag zorgen Sylvie, Anne, Béatrice en Anne-Sophie, kinderverpleegkundigen, om de beurt voor de ingreep voor een leuke ontmoeting voor kinderen en hun ouders, om hen vertrouwd te maken met de ziekenhuiswereld. (Playmobil-ziekenhuis, speels materiaal, etc.). Ze worden ook uitgenodigd om naar een film te kijken met twee kinderen in de hoofdrol die in eenvoudige woorden de verschillende stadia van de zorg uitleggen.
Met de hulp van de brancardiers gaan al meer dan een jaar sommige patiëntjes tussen de drie en deze zeven jaar met een autootje naar de operatiekamer! Ze komen er sereen aan, omdat ze al hun aandacht hebben gericht op het besturen van hun ‘racewagen’.
Bij het onthaal van het operatiekwartier gaat de zorg voor het kind en zijn ouders verder met behulp van kleuren, geuren, spelletjes,…. om het kind door de afleiding vóór de ingreep kalmeren. Het gebeurt regelmatig dat het kind met de verpleegkundige speelt en vergeet dat zijn ouders er zijn! Wanneer het kind vervolgens naar de operatiekamer vertrekt, worden de ouders doorverwezen naar de wachtkamer waar ze worden geïnformeerd over het verloop van de dag. Ze hebben een timing en krijgen een aantal tips om het kind te helpen in de verkoeverkamer, waardoor het kind minder pijn heeft en meer gerustgesteld wordt.
“De aanpak leidt tot grote tevredenheid van ouders en ook van de artsen”, zegt Anne Tell, verpleegkundige gespecialiseerd in stressmanagement.
Voor wat de emotionele zorg voor volwassenen betreft is een uitleg van het verloop van hun dag tot aan het ontslag doorgaans voldoende. “Is dat niet het geval dan wordt extra hulp geboden”, aldus Anne Tell.
Ziekenhuis Braine l’Alleud-Waterloo
De aanpak is er globaal omdat de pre- per en postoperatieve fase bepaald worden door specifieke acties. Dr. Dounia Datoussaid maakt deel uit van het team anesthesisten in de kindergeneeskunde. “Van de opname wordt een verhaal gemaakt en zo wordt een relatie opgebouwd met het patiëntje.”
Tijdens het preoperatieve consult wordt het kind uitgenodigd om deel te nemen aan het gesprek over wat er gaat gebeuren; hij krijgt van de anesthesioloog een boekje over de geschiedenis en het verloop van de behandeling. “De aspecten hoe, waarom worden in een speelse vorm benaderd en gekaderd: wat de anesthesioloog, de chirurg, de verpleegkundigen doen, de bewakingsapparatuur wordt beschreven en spelletjes worden aangeboden.” Hij krijgt ook een masker en wordt gevraagd het thuis te openen, te versieren en op de dag van de ingreep mee naar het ziekenhuis te brengen. Zo wordt hij een personage en een participant in zijn verhaal. Terug in de verkoeverkamer is de begeleider bij het kind aanwezig.
> Meer informatie over kinderhospitalisatie op de sites van Chirec: klik hier
