2023 is het Wereldjaar van de Geïntegreerde Pijnzorg. Experts willen dit belangrijke thema onder de aandacht brengen door bekende en onbekende elementen van geïntegreerde pijnzorg te illustreren aan de hand van verschillende initiatieven. Sinds 30 jaar wordt deze reflectie binnen de Chirec-ziekenhuisgroep ingezet in de pijnkliniek maar ook in de zorg bij kanker.
De IASP (International Association for the study of Pain) definieert geïntegreerde pijnzorg als een in de tijd gecoördineerde, mechanisme-geleide, geïndividualiseerde en evidence-based integratie van meerdere pijnbeheersingsinterventies. Eén doelstelling is duidelijk te definiëren wat we onder geïntegreerde pijnzorg verstaan. Een ander doel is te onderzoeken hoe verschillende gezondheidszorgmodellen kunnen worden geïntegreerd in een alomvattend pijnbestrijdingsplan. Als het gaat om de integratie van twee of meer behandelingsmethoden, is het bewijsmateriaal uiterst schaars. Uitgebreid klinisch en translationeel onderzoek is nodig om deze leemte op te vullen. Een werkgroep van de IASP biedt een gelegenheid om de vele niet-geneesmiddelen opties voor pijnvermindering in kaart te brengen en te evalueren, waaronder mind-body benaderingen, lichaamsbeweging, acupunctuur, niet-invasieve neurostimulatie, manuele therapieën, natuurlijke producten, dieet en gedragsveranderingsinterventies.
De medische pijnbestrijding bevindt zich in een crisis: van alomtegenwoordige pijn tot inadequate pijnbestrijding, van de escalatie van voorgeschreven opioïden tot een epidemie van verslaving, misbruik en sterfgevallen door overdosering. Het conventionele medische onderzoek wordt zich bewust van de beperkingen van gerandomiseerde klinische proeven bij het verstrekken van gegevens die relevant zijn voor patiënten in de ‘echte’ klinische praktijk. De ontwikkeling en validering van ‘whole system’ methodologieën heeft de deur geopend voor onderzoek naar de effectiviteit van geïntegreerde geneeskundepraktijken, wat heeft geleid tot een groeiende hoeveelheid bewijsmateriaal.
De afgelopen 30 jaar is deze reflectie in gang gezet binnen de pijnkliniek van de Chirec-ziekenhuisgroep, die een multimodale en integratieve evaluatie en behandeling aanbiedt, geïnspireerd door de opkomende structuren in de VS (er zijn meer dan 40 universitaire instituten voor integratieve geneeskunde in Noord-Amerika, waaronder Harvard Medical School), maar ook in de ondersteunende zorg voor kankerziekten (Memorial Sloan Kettering Cancer Care ).
Verschillende therapeutische modellen combineren op synergetische wijze geneesmiddelen en andere strategieën. Bij deze aanpak wordt een snelle therapeutische respons waargenomen bij parameters als pijnintensiteit, slaap, vermoeidheid, pijnstillende modulatie en geneesmiddelenontwenning. Verschillende gebieden profiteren van deze aanpak: chronische ziekten, geriatrie, pijngeneeskunde, kanker. Zo worden strategieën gemodelleerd om de risico’s te beperken.
Dr. Mazic De Sonis, algoloog, Chirec-ziekenhuisgroep