De stimulatie van het dorsaal ganglion van de zenuw voor de behandeling van een complex regionaal pijnsyndroom, ook wel eens algoneurodystrofie genaamd, is de enige ‘evidence based’ behandeling volgens meerdere studies en publicaties.
Een complex regionaal pijnsyndroom is de vertaling van de officiële taxonomie ‘Complex Regional Pain Syndrome’ (CRPS) van de IASP (International Association for the Study of Pain) en in Franstalige landen eerder bekend als algoneurodystrofie. Het is een voortdurende pijn in een lichaamsregio (meestal de bovenste of onderste ledematen).
Het gaat om spontane of uitgelokte pijn die in duur en intensiteit niet in verhouding staat tot het gebruikelijke verloop van het verantwoordelijke trauma. Pijn die niet overeenkomt met een afgebakend neurologisch gebied (dermatoom). Er wordt een onderscheid gemaakt tussen type I zonder bewijs van neurologische schade en type II met bewijs van neurologische schade.
De incidentie ligt tussen de 5,5 en 26,2 per 100.000 mensen, afhankelijk van de diagnostische criteria.
Manifestaties:
Initiële behandelingen
– Re-mobilisatie om verstijving van het ledemaat te voorkomen
– Pijnstillende medicatie om fysiotherapie mogelijk te maken (geen zware opiaten!)
– Psychologische hulp om de angst om te bewegen te overwinnen (kinesiofobie)
– Schotse baden (afwisselend warm en koud)
– Topische crème (DMSO)
– Bifosfonaten
– Sympatica blokkades (plaatselijke verdoving of RF)
Helaas is er niet veel wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van deze behandelingen.
De stimulatie van het dorsaal ganglion van een zenuw voor de behandeling van een complex regionaal pijnsyndroom, hier ook algoneurodystrofie genoemd, is de enige ‘evidence based’ behandeling volgens gerandomiseerde studies en publicaties.
Stimulatie van het spinaal ganglion
Onderste lidmaat
Stimulatie van het ruggenmerg
Bovenste lidmaat
Anatomie van het spinaal ganglion
Stimulatie van het spinaal ganglion:
Het spinaal ganglion bevat primaire sensorische neuronen. Elektrische stimulatie van het ganglion van de dorsale wortel (DRG) verhoogt de filtering van impulsen (actiepotentialen) bij de T-koppeling van de primaire sensorische neuronen. De actiepotentialen worden tot op zekere hoogte uitgefilterd, zodat de stimulatie de voortplanting van actiepotentialen “pijnsignalen” naar het centrale zenuwstelsel remt.
Implantatietechniek
De elektroden worden aan het achterste deel (sensorische vezels) in de conjugatieopeningen aangebracht.
Wetenschappelijk bewijs
In de onderstaande tabel staan studies die de doeltreffendheid van spinale ganglionstimulatie bij verschillende indicaties (plaats van pijn) aantonen. De belangrijkste studie (Levy R. Deer T.), een gerandomiseerde studie; ‘Spinale ganglionstimulatie in vergelijking met stimulatie van het ruggenmerg bij CRPS van de onderste ledemaat’ leidde tot goedkeuring door de FDA.
Besluit
Andere indicaties (niet terugbetaald)
Neuropathische pijn die duidelijk verdeeld is over één of meer dermatomen kunnen worden behandeld door stimulatie van het dorsale ganglion.
Postoperatieve pijn
– post thoracotomie (tot 50%)
– na mastectomie (tot 30%)
– na een liesbreukreparatie (5 tot 18%)
Dr. Jean-Pierre Van Buyten, algoloog, Chirec-ziekenhuisgroep
